Czy – jeżeli sytuacja epidemiczna w Polsce polepszy się – możliwe będzie wprowadzenie systemu hybrydowego mimo rozporządzenia?

Nie ukrywam, że dzisiejsze spotkanie ma na celu głównie wyjaśnienie kwestii organizacji nauczania w semestrze, który de facto się dzisiaj rozpoczął. Na pewno już Państwo wiecie o tym, że Jego Magnificencja rektor, profesor Alojzy Z. Nowak wydał zarządzenie, które określa typ organizacji nauczania w semestrze letnim. Jest to zarządzenie z 18 stycznia 2021 roku. Wskazane jest w nim, że kształcenie – co do zasady – jest zdalne, a kształcenie stacjonarne, czyli takie klasyczne na uczelni, możliwe jest tylko i wyłącznie wówczas, gdy mamy zajęcia praktyczne, czyli takie, których efektów uczenia się nie można zrealizować za pomocą zdalności szeroko rozumianej. Tylko takie zajęcia mogą być realizowane na uczelni czy poza nią, jeżeli są to zajęcia terenowe, wyjazdowe. W pozostałym zakresie zajęcia muszą być zdalne. Jestem zwolennikiem dość wąskiej interpretacji zajęć praktycznych i nie uważam, żeby zajęcia z nawet najwybitniejszym profesorem czy doktorem, wykładowcą, kimkolwiek, kto nas będzie uczył elementów praktycznych miały charakter praktyczny. Nie. To są zwykłe zajęcia o charakterze akademickim, a zajęcia praktyczne to takie, które wymagają pracy z probówkami, które wymagają określonych czynności – w archeologii to będą na przykład wykopaliska. Trudno sobie wyobrazić, aby takie zajęcia miały charakter zdalny. Dość rygorystycznie odróżniam zajęcia praktyczne od zajęć o charakterze wykładowym, teoretycznym. W tym zarządzeniu, które Jego Magnificencja wydał, nie ma takiej delegacji, jaka była w poprzednim zarządzeniu, że kierownicy jednostek dydaktycznych w przypadku pozostałych zajęć mogą zdecydować o prowadzeniu ich w trybie stacjonarnym na Uniwersytecie. Dlaczego? Dlatego, że dochodziły do nas głosy, że sami studenci niekoniecznie dobrze wypowiadali się o takiej regulacji z uwagi na możliwość zaskoczenia. Nie chcieliśmy dopuścić do sytuacji, że po dwóch miesiącach bez jakichś szerszych konsultacji kierownicy jednostek dydaktycznych postanowią, że wracacie Państwo na uczelnię, co na mocy poprzedniego zarządzenia było możliwe. Tak się nie stało, ale było to możliwe. Mamy świadomość, że znaczna część z Państwa jest poza Warszawą, że nie jesteście Państwo w stanie w ciągu trzech, czterech dni zorganizować sobie życia w Warszawie, czyli wrócić do akademików tudzież wynająć mieszkań. To po prostu byłoby bardzo trudne logistycznie do przeprowadzenia, dlatego to zarządzenie nie daje takich kompetencji w stosunku do zajęć zwykłych. Taka kompetencja jest wyłącznie w stosunku do zajęć o charakterze praktycznym, czyli tych, o których mówiłem.

Odpowiadając na pytanie, które zostało zadane – jeżeli faktycznie sytuacja epidemiczna poprawi się do tego stopnia, że uznamy, że jest możliwe prowadzenie zajęć dla wszystkich studentów na Uniwersytecie Warszawskim w sposób stacjonarny lub w sposób hybrydowy, to ze stosownym wyprzedzeniem, po konsultacji z Zarządem Samorządu Studentów, ze studentami, z kierownikami jednostek dydaktycznych będę nakłaniał rektora, żeby zarządzenie zmienił i taką możliwość wprowadził. Czyli, innymi słowy, wolimy dłuższą ścieżkę, tzw. legislacyjną do powrotu, jeśli chodzi o stacjonarne prowadzenie zajęć. Powrót na uczelnię wszystkich studentów będzie wymagał zmiany zarządzenia rektora i będzie to decyzja Jego Magnificencji rektora.

Czy władze Uniwersytetu rozważają ewentualny powrót na uczelnię w przyszłości tylko dla studentów zaszczepionych przeciw COVID-19?

Po pierwsze, z prawnego punktu widzenia nie bardzo wyobrażam sobie sytuację, w której musielibyśmy pytać studentów, czy zostali zaszczepieni czy nie przeciwko COVID-19. To jest już pierwsza trudność, jeżeli chodzi o takie rozróżnienie. Mamy też kwestię ochrony danych osobowych – informacje zdrowotne to są dane wrażliwe i nie chciałbym zmuszać Państwa, by dzielili się Państwo takimi informacjami. Trudno też byłoby takie odpowiedzi weryfikować, a ryzyko byłoby bardzo duże w sytuacji wprowadzenia w błąd, czy niezrozumienia pytania. To jest dość kłopotliwa kwestia.

Natomiast z tym się wiąże jeszcze drugi problem, to jest to, o czym mówiłem odpowiadając na poprzednie pytanie – ja nie jestem fanem zajęć hybrydowych dlatego, że zajęcia hybrydowe są bardzo trudne logistycznie do przeprowadzenia. Zajęcia hybrydowe polegają na tym, że część zajęć Państwo robicie na uczelni, a część online. Podzielenie grup tak, żeby dało się to przeprowadzić, odseparowanie jednych zajęć od drugich jest bardzo trudne. O ile na małych kierunkach jestem w stanie to sobie wyobrazić, to na dużych już raczej nie. Tak samo trudno mi sobie wyobrazić podział na grupy dla studentów szczepionych i studentów nieszczepionych, czy takich studentów, którzy przechorowali i takich, którzy nie przechorowali COVID. To są rzeczy, które moim zdaniem są ryzykowne od strony logistycznej i trudne od strony prawnej. Kończąc tę wypowiedź – nie, nie rozważamy takich ewentualności, co nie znaczy, że w sytuacji, gdy taka decyzja zostanie podjęta w ministerstwie my się do tego nie dostosujemy. Na chwilę obecną jednak o takich pomysłach w ministerstwie nie słyszałem.

Jak duża jest szansa na odrobienie ćwiczeń terenowych, czy np. warsztatów z kryminalistyki w semestrze letnim?

Zajęcia o charakterze praktycznym, zajęcia o charakterze terenowym mogą być już dzisiaj prowadzone i to jest decyzja dotycząca studiów zasadniczych czy studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia, czy studiów jednolitych. To jest decyzja kierowników jednostek dydaktycznych, czyli zazwyczaj prodziekanów ds. studenckich. To oni podejmują decyzję o tym kiedy i jak te zajęcia mają być przeprowadzone. Ja już z częścią kierowników jednostek dydaktycznych rozmawiałem na ten temat. Nie wykluczam, że przy naszym kolejnym spotkaniu – a spotykamy się cyklicznie – do tematu wrócimy i zasugeruję, żeby rozważyć na poważnie przeprowadzenie zajęć o charakterze terenowym, szczególnie że zarządzenie to, które teraz obowiązuje, analogicznie do poprzedniego zarządzenia, daje możliwość blokowego poprowadzenia tych zajęć. Innymi słowy – jest do pomyślenia sytuacja, w której zajęcia terenowe trwałyby np. przez 10 dni bez przerwy, a nie 10 tygodni i w każdym tygodniu raz, tylko po prostu spotykacie się Państwo przez 10 dni i bez przerwy takie zajęcia terenowe odbywacie. Ale, tak jak powiedziałem, to jest decyzja kierowników jednostek dydaktycznych. Ja mogę im jedynie zasugerować, żeby do tego wrócić z uwagi na to, że na części kierunków jest to duży problem.

Co z negocjacjami i kiedy możemy się spodziewać otrzymania dostępu do pakietu Microsoft Office 365 dla studentów?

Szanowni Państwo, co do negocjacji, to one cały czas trwają. Nie jest to łatwa sprawa z uwagi na koszty, które się z tym wiążą i z uwagi na tryb, w którym umowa musi być zawarta. Mamy natomiast tutaj inny problem i będę prosił o przeprowadzenie badań na Uniwersytecie Warszawskim, zanim wydam pieniądze. Mamy mianowicie cały czas możliwość korzystania z narzędzi Microsoftu online i każdy student, każda studentka może z tego trybu korzystać. Zainteresowanie jednak jest bardzo niewielkie i chciałbym wiedzieć, dlaczego to zainteresowanie jest tak małe, żeby nie powiedzieć nikłe. Dlaczego z tych narzędzi internetowych się nie korzysta? To nie jest, broń Boże, żadna krytyka, tylko chciałbym się dowiedzieć, czy faktycznie zakupienie pakietu na szeroką skalę dla kilkudziesięciu tysięcy studentów będzie realnie wykorzystywane, skoro dzisiaj pakiet online nie jest wykorzystywany. Nie zmienia to faktu, że kwestie te są cały czas analizowane, badane. Niestety, wiem, że to się przeciąga, co nie jest miłe. Ale bardzo bym prosił, żebyście Państwo wzięli udział w tej ankiecie, kiedy już będzie dostępna, bo to nas też nakieruje na wybór optymalnych narzędzi dla Państwa, a nie na kupienie czegoś, co nie do końca może być Państwu potrzebne.

Nie u każdego warunki mieszkaniowe pozwalają na znalezienie bezpiecznej przestrzeni do ćwiczeń na zdalnym WF-ie. Co zrobić, gdy ktoś nie ma możliwości wygospodarowania owej bezpiecznej przestrzeni, a chodzenie na zajęcia stacjonarne jest wykluczone z powodów zdrowotnych?

To jest pytanie z cyklu: jak niemożliwe zrobić możliwym? Bardzo trudno jest mi na to pytanie odpowiedzieć. Czasami trzeba zdać się na zdrowy rozsądek i może po prostu ćwiczyć na dworze, znaleźć sobie jakieś miejsce, gdzie takie ćwiczenia da się przeprowadzić – nie uważam, żeby to było w jakiś sposób uchybiające godności wyjść, poćwiczyć na dworze, po prostu. Skoro nie może przyjechać Pan na zajęcia do Warszawy, w domu ma pan za mało miejsca, to innej możliwości nie widzę.

Czy i kiedy UW planuje otwarcie czytelni w bibliotekach wydziałowych, w szczególności w bibliotece WPiA? Biblioteki innych wydziałów prawa (Uniwersytety Wrocławski, Śląski i Jagielloński) nie zaryglowały swoich czytelni i udostępniają czytelnikom zbiory na miejscu.

Jeżeli chodzi o biblioteki to powinny już być otwarte, w szczególności biblioteka Wydziału Prawa i Administracji. Już jakiś czas temu rozmawiałem z panem dziekanem, prof. Tomaszem Giaro i poprosiłem, żeby pan dziekan rozważył otwarcie biblioteki. Pan dziekan się zgodził. Biblioteka wydziałowa normalnie pracuje, przy czym lektorium, czyli czytelnia jest ograniczone czasowo. Nie można tam siedzieć cały czas, tylko w pewnych, wyznaczonych przez dziekana godzinach, zakresach czasowych.

Co do innych bibliotek to wiem, że w zdecydowanej większości działają, przy czym jest problem z czytelniami. Ten problem nie wynika z braku chęci do otwierania się, tylko z konieczności spełnienia wymogów sanitarnych i niektóre czytelnie w bibliotekach wydziałowych po prostu tych wymogów nie spełniają i nie mogą być otwarte. To dotyczy bezpieczeństwa tak korzystających, czyli Państwa, jak i pracowników, bo przecież oczywiste jest, że jak się pracownicy rozchorują, to i tak tę bibliotekę trzeba będzie zamknąć – i to nie tylko czytelnię, tylko całą bibliotekę. Szukamy złotego środka i staramy się tak działać, żeby te biblioteki częściowo były otwierane. Dziekani starają się tak działać – nie chcę tu sobie w żaden sposób przypisywać roli wchodzącego w kompetencję dziekanów, bo to dziekani o tym decydują. Ja co najwyżej mogę dziekanom zasugerować.

W grudniu ub.r. Rada Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych wystosowała apel o przedłużenie możliwości kształcenia doktorantów o rok w związku z trwająca pandemią. Doktorantki i doktoranci, którzy rozpoczęli naukę w Szkołach Doktorskich w zasadzie nie mieli możliwości brania udziału w zajęciach czy seminariach w trybie stacjonarnym. Wielu z nas wciąż nie może rozpocząć badań lub prowadzi je obecnie w bardzo ograniczonej formie – ograniczona mobilność, narodowy lock down i social distancing są szczególnie problematyczne dla prowadzenia badań empirycznych w zakresie nauk społecznych. Czy władze UW wspierają pomysł przedłużenia kształcenia doktorantów, czy podejmowane są jakieś działania w tej sprawie?

Szanowni Państwo, po pierwsze – ja nie czuję się kompetentny, żeby na to pytanie odpowiedzieć. Doktoranci podlegają, jeśli można takiego słowa użyć, bezpośrednio Jego Magnificencji rektorowi, prof. Alojzemu Nowakowi. Co do mojej refleksji na ten temat, to proszę ją traktować bardzo niezobowiązująco. Uważam, że pomysł jest ciekawy, natomiast powinien być analizowany na wyższym szczeblu, ponieważ ewentualne przedłużenie, o którym była mowa, wymaga zmian ustawowych. A jeżeli zmian ustawowych, czy chociażby zmian rozporządzeń, no to trzeba rozmawiać z władzami i to nie z władzami uniwersyteckimi, tylko władzami polskimi. Wydaje się też, że partnerem do takich rozmów jest ogólnopolska reprezentacja doktorantów. Jeżeli mogę zasugerować, to należy zwrócić się do osób, które reprezentują doktorantów na płaszczyźnie ogólnokrajowej, aby te skontaktowały się z władzami ministerstwa i postarały się tę kwestię wyjaśnić, ewentualnie zaproponowały inicjatywę legislacyjną. Jeżeli taka inicjatywa zostanie zaproponowana, to wówczas rektor z pewnością się do niej odniesie.

Studenci zagraniczni powinni otrzymać zniżki za studia w pełnym trybie ze względu na formę zdalną. W całej Europie uczelnie wyższe dały opcję zniżki dla studentów, dlaczego więc Uniwersytet Warszawski nie postępuje w ten sam sposób wobec studentów z zagranicy?

Nie jestem w stanie odnieść się do kwestii zniżek, które zostały udzielone przez inne uniwersytety, więc nie wiem, czy to nie jest stwierdzenie trochę na wyrost. Kilka uniwersytetów, które znam zniżek na pewno nie dawało, więc w tym zakresie mam pewną wątpliwość. Co więcej, jeżeli chodzi o zniżki dla studentów, to to są zniżki Unii, które są dość jasno uregulowane. Jest Zarządzenie nr 130 Rektora z 30 września 2019 r., które mówi o tym, jakie są warunki, jaki jest tryb zwalniania z opłat za usługi edukacyjne i my musimy postępować w zgodzie z tym zarządzeniem. Są generalnie dwie ścieżki, jeżeli chodzi o studentów polskich czy studiujących jako Polacy. Decydują kierownicy jednostek dydaktycznych i w tym przypadku to już są ich suwerenne decyzje. Ja jestem wtedy instytucją odwoławczą od tych decyzji. Natomiast jeśli chodzi o obcokrajowców, cudzoziemców, to decyduję ja jako prorektor, natomiast zawsze z opinią wydziału, czy jednostki dydaktycznej, która prowadzi studia. Takich wniosków dotarło do mnie kilka, może kilkanaście i były negatywnie opiniowane przez władze wydziału – w takim przypadku nie miałem podstaw do tego, żeby takie wnioski uwzględniać. W szerszym aspekcie, proszę pamiętać o tym, że generalnie opłaty za usługi edukacyjne na Uniwersytecie Warszawskim są ustawiane na takim poziomie na jakim Uniwersytet ponosi koszty przygotowując te usługi, czy świadcząc te usługi edukacyjne. Zaręczam Państwu, a to jest coś, co ostatnio z kierownikami jednostek dydaktycznych analizujemy, w zdecydowanej większości wydziałów opłaty za usługi edukacyjne są poniżej faktycznych kosztów ponoszonych przez jednostki. Opłaty, które są pobierane od studentów, tak polskich jak i cudzoziemców, są poniżej kosztów świadczenia tych usług przez Uniwersytet. W tej sytuacji wnioskowanie o dalsze zniżki jest problematyczne dla Uniwersytetu, ponieważ UW jest jednostką gospodarczą, jest jednostką finansów publicznych i dziekani czy prodziekani decydując o wysokości opłat za usługi edukacyjne muszą to uwzględnić, aby nie narazić nas na tzw. zarzut niegospodarności. To są naprawdę trudne sytuacje, trudne sprawy i trudne decyzje. Jak już Państwo o tym wiecie, fakt prowadzenia zajęć zdalnych nie wpływa na koszty działalności Uniwersytetu w sposób szczególnie dodatni. To nie jest tak, że jeżeli my prowadzimy zajęcia zdalnie, to nagle zostaje nam dużo pieniędzy. To dlatego, że te koszty, które Uniwersytet ponosił prowadząc studia stacjonarne dalej ponosi prowadząc je zdalnie, to znaczy dalej musimy płacić wykładowcom. Przecież to nie jest tak, że te kilka tysięcy osób, które u nas wykłada dostaje mniejsze wynagrodzenia z uwagi na to, że prowadzi je zdalnie. Nie jest tak, że nam poznikały opłaty za sale – to są nasze sale, cały czas musimy o nie dbać, musimy je konserwować, musimy je ogrzewać, więc te wszystkie koszty są normalnie ponoszone, a wręcz doszły nam opłaty np. za urządzenia do zdalnego nauczania, czy za oprogramowanie do zdalnego nauczania. To naprawdę są trudne sytuacje. Ja wiem, że jest taka ogólna tendencja, żeby wpływać na władze różnych uniwersytetów, aby obniżały opłaty z uwagi na to, że dużo osób jest w trudnej sytuacji finansowej w związku z pandemią. Ale my mamy tę swoją drugą stronę, stronę kosztową i to zawsze trzeba wypośrodkować. Może rozwiązanie, wbrew pozorom, leży gdzie indziej i należy o nim pamiętać – to kwestie stypendiów. Nie wiem, czy będą jakieś pytania, które będą tego dotyczyły, natomiast ja mogę powiedzieć Państwu, że nie wiem z jakiego powodu w okresie pandemii znacznemu, wręcz bardzo znacznemu, żeby nie powiedzieć: gigantycznemu obniżeniu zainteresowania uległy stypendia socjalne. Wniosków o stypendia socjalne jest dużo, dużo mniej, niż wtedy, gdy pracowaliśmy stacjonarnie – i to jest coś, co jest zaskakujące i także utrudniające gospodarowanie stypendiami na Uniwersytecie Warszawskim. Może trzeba zainteresować się stypendiami, naprawdę bardzo Państwa do tego zachęcam, bo jest to również duży problem dla nas, jeżeli chodzi o pewne relacje jednych stypendiów do drugich. To nie jest tak, że stypendia naukowe można sobie wypłacać w dowolnej wysokości, nie patrząc na stypendia socjalne. To jest dość jasno określone w ustawie – mamy proporcje 40/60 i jeżeli jednej proporcji nie osiągamy, to musimy też drugą zmniejszyć. Zachęcam więc do przyjrzenia się stypendiom.

Czyli zmniejszenie liczby wniosków było jednym z powodów zwiększenia sumy wypłacanego stypendium socjalnego w ostatnim czasie?

Mówiąc w skrócie – tak. Jeżeli nie zwiększylibyśmy wysokości stypendium socjalnego, to musielibyśmy zmniejszyć wysokość stypendium naukowego, ponieważ są to rzeczy ze sobą powiązane, co często, mam wrażenie, komentatorom ucieka. I to jest ta reguła 40/60, o której Państwu powiedziałem. Ta reguła mówi o tym, że co najmniej 40% wypłaty stypendiów z Funduszu Stypendialnego to muszą być stypendia socjalne. Jeżeli nie jesteśmy w stanie tego zrobić, mamy tych stypendiów mniej, czy ta wypłata jest mniejsza, to musimy wtedy proporcjonalnie obniżyć stypendia naukowe, a jak Państwo się domyślają, bardzo nam zależało na tym, żeby nie obniżać stypendiów naukowych. Chcielibyśmy je wręcz podwyższyć, ale żeby to zrobić musimy mieć odpowiedni współczynnik stypendiów socjalnych.

Mamy nadzieję w takim razie, że pojawi się więcej wniosków o oba rodzaje stypendiów.

Proszę też pamiętać o zapomogach, bo to również jest coś, co studentom w ciężkiej sytuacji materialnej się należy, a wniosków o zapomogi również nie mamy zbyt wiele. Zapomoga jednorazowa to kwota do 5 tys. zł, więc zachęcam, żeby o tym pamiętać i żeby nie wstydzić się swojej trudnej sytuacji materialnej. To nie jest powód do wstydu, szczególnie gdy uczelnia dysponuje środkami, które Państwa sytuację mogą polepszyć. Mogę zagwarantować, że informacje o Państwa sytuacji materialnej pozostaną tylko i wyłącznie do wiadomości osób, które administracyjnie tymi informacjami zawiadują. Kładę duży nacisk na to, żeby te informacje były w szczególny sposób chronione. Naprawdę, zachęcam do myślenia o stypendiach socjalnych, do myślenia o zapomogach, do korzystania z praw, które Państwo macie na Uniwersytecie Warszawskim i z korzyści, które możecie przez to osiągnąć.

Pytanie studentki: „Moja mama przeszła zakażenie koronawirusem. Ze względu na powikłania musi brać wiele leków, które bardzo obciążają nasz domowy budżet. Czy w takiej sytuacji mogłabym uzyskać wsparcie finansowe na UW?”.

Jak najbardziej! Tak, w takiej sytuacji są spełnione przesłanki do tego, żeby się ubiegać o zapomogę. Naprawdę, nie ma na co czekać. Proszę jak najszybciej wypełnić wniosek i złożyć, żeby potem za długo nie czekać na wypłacenie zapomogi.

Kolejne pytanie dotyczy pomocy psychologicznej: „Ze względu na zamknięcie restauracji straciłam pracę. Brak pieniędzy i niestabilna sytuacja w znaczący sposób wpływa na mój nastrój i moje możliwości dotyczące nauki. Czy na Uniwersytecie są jakieś formy wsparcia dla osób takich jak ja?”.

Tak, i sugeruję z tego wsparcia korzystać. Mamy świadomość, że sytuacja psychologiczna nie jest najlepsza. Długotrwałe przebywanie w domu, brak możliwości kontaktu z innymi ludźmi – to odbija się na naszym zdrowiu psychicznym, na naszej kondycji psychicznej. Na Uniwersytecie Warszawskim działa CPP, czyli Centrum Pomocy Psychologicznej i wszyscy Państwo macie możliwość korzystania z niego. Poza tym mamy Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych, czyli tzw. BON, które również Państwu pomoże, przede wszystkim kierując Państwa do odpowiednich specjalistów.

Uniwersytet Warszawski jest dobrze wyposażony, jeżeli chodzi o pomoc psychologiczną i zachęcam do korzystania z tej pomocy. Gwarantuję też, że korzystanie z takiej pomocy jest jak najbardziej anonimowe – informacje, które zostaną przekazane, w tym sam fakt korzystania przez Państwa z pomocy BON-u, nie są nigdzie dalej przekazywane. Pamiętam, że gdy byłem prodziekanem ds. studenckich, to miałem nawet za złe BON-owi, że informacje, które od nich dostawałem były zanonimizowane i właściwie nie dało się od nich żadnych danych wyciągnąć. Teraz, z perspektywy prorektorskiej, mam trochę inny punkt widzenia. Gwarantuję, że to co trafia do BON-u, to co trafia do CPP – tam zostaje. To nie jest nigdzie dalej przekazywane. Nawet jeżeli w Państwa sprawie BON będzie sporządzał opinię lub będzie wnioskował, to nie będzie wskazane z uwagi na co wnioskowanie następuje. To jest gwarancja anonimowości i tego, że Państwa problemy nie zostaną po Uniwersytecie „rozniesione”. Zachęcam do skorzystania z pomocy, którą te jednostki oferują.

Studenci PSM ART pytają: „Tradycją studiów PSM ART jest coroczna wycieczka po kampusie zabytkowym, zwiedzanie zespołu pałacowego UW – są to tzw. zajęcia w plenerze, promujące naszą Alma Mater. Czy możemy prosić o zgodę na przeprowadzenie tych zajęć 29 czerwca br.?”.

Te zajęcia, o ile dobrze rozumiem, mają charakter zajęć praktycznych i tutaj nie moja zgoda, ale zgoda osoby, która prowadzi te studia, czyli kierownika jednostki dydaktycznej jest konieczna, aby takie zajęcia się odbyły. Ja mogę co najwyżej nakłaniać go do tego, by taką zgodę wydał, natomiast nie będę wydawał zgody za kierownika jednostki dydaktycznej. Nakłaniać – tak, jak najbardziej. Mogę do pani dziekan jeszcze dzisiaj zadzwonić i powiedzieć , że jeżeliby mogła taką zgodę wyrazić, na pewno studenci byliby zobowiązani.

Obecnie na Wydziale Psychologii w semestrze letnim jest tak, że wykłady nagrane w zeszłym roku zostały wykorzystane na ten semestr. Czy nie jest to znaczące obniżenie jakości kształcenia w sytuacji, gdy student jedynie ogląda wykłady nagrane w poprzednim roku akademickim? Nie można przecież porównywać zajęć online, gdzie można zadawać pytania, z oglądaniem nagrań na YouTubie.

Po raz pierwszy słyszę, żeby były odtwarzane nagrania z lat ubiegłych, więc to jest kwestia, którą zweryfikuję. Czy to wpływa na jakość kształcenia negatywnie? Tutaj miałbym wątpliwości, bo jeżeli wykład był dobry i był to w założeniu wykład nieinteraktywny, to niekoniecznie wpływa to ujemnie na jakość kształcenia. Natomiast to, co mnie zastanawia, to to, że przynajmniej ja nawet jeżeli wykłady mają formę nieinteraktywną, to zawsze dopuszczam możliwość zadawania pytań na czacie czy chociaż minimalną interakcję na wykładzie. W takim przypadku jest to wykluczone i osobiście oceniam negatywnie taką formę procedowania. Pozwolę sobie skontaktować się z władzami wydziału i dopytać o tę kwestię.

Czy decyzja o prowadzeniu danych zajęć stacjonarnie (np. warsztatów), będzie konsultowana z konkretnymi grupami studentów? Co w sytuacji, gdy dany student ze względów bezpieczeństwa – np. z obawy przed zakażeniem wirusem domowników, lęk przed jechaniem godzinę transportem publicznym – nie będzie chciał uczestniczyć w zajęciach stacjonarnie? Jest to realne zagrożenie i niebezpieczeństwo w bezpośrednim kontakcie i chyba nie chodzi o to, by studenci przez to zrezygnowali ze studiów?

To jest właśnie problem znalezienia złotego środka. We wcześniejszych pytaniach była tendencja, by te zajęcia odbyć. Czujecie Państwo potrzebę osiągnięcia efektów uczenia się, które mogą być osiągnięte tak naprawdę tylko poprzez zajęcia, które odbędą się w terenie, lub w sali czy laboratorium. Natomiast nigdy nie jest tak, że zadowolimy wszystkich. Jest część osób, która może mieć uzasadnione obawy co do uczestnictwa w takich zajęcia i jak rozumiem, to jest głos właśnie z tej drugiej strony. Czy kierownicy jednostek dydaktycznych powinni konsultować decyzje ze studentami? Wydaje mi się, że nie mają takiego obowiązku, ale większość, o ile nie wszyscy kierownicy jednostek dydaktycznych konsultują swoje decyzje z poszczególnymi Radami Samorządów, które działają u nich w jednostkach. To po prostu wynika z dobrej współpracy, która tam istnieje i, jak mniemam, jeżeli takie decyzje będą podejmowane, to takie konsultacje się odbędą. Wynika to bardziej ze zwyczaju, niż z obowiązujących norm prawnych. Natomiast w sytuacji, gdy mamy osobę, która nie chce uczestniczyć w zajęciach z uwagi na niebezpieczeństwo zdrowotne, to przede wszystkim namawiałbym taką osobę do tego, żeby udała się do Biura ds. Osób Niepełnosprawnych w celu uzyskania określonego wsparcia. Nazwa Biura jest trochę nieadekwatna do zakresu jego działania, więc proszę się tą „niepełnosprawnością” nie przejmować. Biuro pomaga studentom, którzy są w trudnej sytuacji zdrowotnej, a nie są osobami niepełnosprawnymi w rozumieniu ustawy. Biuro może wnioskować o to, żeby zmienić sposób organizacji zajęć dla konkretnego studenta. Czy kierownik jednostki dydaktycznej się na coś takiego zgodzi? No, to już jest inna sprawa. Natomiast trzeba po prostu porozmawiać i szukać jakiejś formy zastępczej. Z drugiej strony – jestem sobie w stanie wyobrazić taką sytuację, w której na tych zajęciach praktycznych po prostu trzeba będzie być, żadna forma zastępcza nie będzie możliwa z uwagi na specyfikę tych zajęć. Wówczas należy raczej myśleć o tym, jak zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, zmieścić się w reżimach, a nie o tym, jak unikać tych zajęć. Prosiłbym takie osoby, które mają trudność zdrowotną czy lęk przed uczestnictwem w zajęciach, żeby próbowały znaleźć kompromisowe rozwiązanie. Żeby to nie było tylko na takiej zasadzie, że oni na zajęcia nie będą przyjeżdżali, bo może da się zapewnić bezpieczeństwo na tych zajęciach.

Czy władze UW mają możliwość dopilnowania, by zajęcia praktyczne czy laboratoria rzeczywiście odbywały się na kierunkach związanych ze ścisłą praktyką?

Widzę, że władza rektorska czy władza prorektorska dość mistyczna zaczyna być. To nie jest tak, że ja mogę coś komuś kazać, czy nawet chcę coś komuś kazać, bo zawsze nastawiałem się na współpracę z jednostkami i na sugerowanie rozwiązań. Pamiętajmy, że Uniwersytet jest zdecentralizowany. Mamy kilkadziesiąt jednostek, które prowadzą kształcenie na Uniwersytecie Warszawskim i te jednostki najlepiej znają swoją specyfikę. Poszczególni prodziekani najlepiej wiedzą, kiedy i jakie zajęcia powinny się odbywać. Zaręczam, że oni to wiedzą lepiej ode mnie i nie mam zamiaru im nic nakazywać i mówić: „słuchaj, Krzysztof” czy „słuchaj Maria, koniecznie musisz te zajęcia przeprowadzić!”. Do niczego by to nie doprowadziło, z wyjątkiem tego, że bym się z nimi skonfliktował, a efekt tego konfliktu odbiłby się po prostu na studentach. Nie, absolutnie nie mam takiego zamiaru. Co najwyżej mogę prosić, żeby takie zajęcia były przeprowadzane. To raczej w drugą stronę działa – bardzo często prodziekani konsultują ze mną formę przeprowadzania zajęć stacjonarnych. Oni się zastanawiają: kiedy te zajęcia przeprowadzić? czy już teraz, czy jeszcze chwilę poczekać? może ta sytuacja pandemiczna się poprawi? Oni myślą przede wszystkim o Państwa bezpieczeństwie. Wiem, że takie Wydziały, jak Chemii, Biologii, Fizyki, Archeologii czy Geologii zastanawiają się nad tym, jak te zajęcia praktyczne przeprowadzić. I gwarantuję Państwu, że ci dziekani non stop mają to w głowie i zapewne większość z nich zdecyduje się na przeprowadzenie tych zajęć. Ale tak jak powiedziałem – to są ich decyzje, to jest ich ocena sposobu przeprowadzenia tych zajęć i zagwarantowania Państwu maksymalnego bezpieczeństwa.

Czy pilotażowe żetony na lektoraty, które są przyznane studentom studiów II stopnia, będą przyznane również studentom IV i V roku studiów jednolitych magisterskich?

Jeżeli chodzi o żetony na studiach II stopnia, to jest to faktycznie program pilotażowy. Chcemy zapewnić studentom studiów II stopnia możliwość językowego dokształcania się przy użyciu tych żetonów, czyli tak naprawdę dokształcania nieodpłatnego z ich strony. Program jest pilotażowy, ponieważ chcemy zobaczyć, jak dużym zainteresowaniem będą się cieszyły lektoraty na studiach II stopnia. Po roku trwania tego programu dokonamy ewaluacji i zdecydujemy, czy to rozszerzamy, czy pozostawiamy w takiej formie, jaka została zaproponowana. Może będzie to miało tak niewielkie zainteresowanie, w co wątpię, że ten program zostanie zlikwidowany.

Jeśli chodzi o studentów studiów jednolitych, to mają oni zagwarantowane żetony. Jeżeli w jakieś jednostce lektoraty mogą być realizowane tylko do III roku studiów, to jest to kwestia dyskusji z jednostką, żeby możliwość realizowania lektoratów została przeniesiona także na lata wyższe, aby na roku IV czy V lektoraty też mogły być realizowane. Bardzo często ten obowiązek realizowania lektoratów i zdania egzaminu potwierdzającego biegłość językową do III roku studiów wynika z troski o Państwa bezpieczeństwo. Tu przypomina mi się historia: gdy byłem prodziekanem częste były przypadki, że mimo obowiązku zdania egzaminu do III roku studiów nie był on w terminie zdawany, tylko na IV lub V roku, lub też ktoś musiał wręcz powtarzać rok studiów, by zdać egzamin językowy. Ten III rok miał taki charakter dyscyplinujący i chodziło o to, żeby zawsze był jakiś margines na późniejsze zdawanie. Gdyby teraz przesunąć ten obowiązek na V rok, to proszę zobaczyć, co by było w sytuacji, gdyby ktoś nie zdał tego egzaminu na V roku. Nie chcemy dopuścić do sytuacji, że ktoś nie uzyska dyplomu z uwagi na to, że musiałby powtarzać V rok studiów, co obecnie nie jest po prostu możliwe. Taka osoba nie ukończyłaby studiów na Uniwersytecie Warszawskim.

Tu też chodzi o pewne wyważenie. Jest to wymaganie w najlepiej pojętym Państwa interesie, żeby nie mieć problemów z ukończeniem studiów z powodu egzaminu językowego. Część z Państwa już zauważyła, że egzamin językowy nie jest egzaminem łatwym. To nie jest taki egzamin, do którego można przystąpić bez żadnego przygotowania i go zdać, co bywa często pułapką dla niektórych studiujących.

Pozostańmy jeszcze przy kwestii egzaminu certyfikującego, ponieważ niestety wiele osób zgłaszało sporo zażaleń na sposób przeprowadzenia go w czasie ostatniej sesji zimowej. Przykładowe zażalenia dotyczyły informacji o egzaminie, która jeszcze dwa tygodnie przed nie była dostępna publicznie dla wszystkich. Nie wiadomo było, jak dokładnie wyglądać będzie przebieg sprawdzianu. Dotyczyło to również kwestii ustalenia terminu egzaminu ustnego z angielskiego lub innego języka, gdzie czasem był to termin z dnia na dzień. Zmiana mogła nastąpić jedynie po okazaniu zwolnienia lekarskiego. Żalono się też na kwestie bardziej szczegółowe, np. w zadaniu z esejem egzaminator nie pokazywał, gdzie dokładnie był błąd, a jednocześnie podawał łączną liczbę punktów.

Jeżeli chodzi o egzamin językowy, to mamy Radę koordynacyjną ds. certyfikacji biegłości językowej, która zdecydowała się po raz pierwszy na przeprowadzenie egzaminu w formie zdalnej. Tak jak w przypadku pozostałych przedmiotów, które Państwo studiujecie i z których macie Państwo egzaminy, egzaminatorzy mieli już doświadczenie sesji egzaminacyjnej, bo to była druga, a dla niektórych trzecia sesja egzaminacyjna w trybie zdalnym. Tutaj był to debiut. Te debiuty wypadają różnie – nie chcę powiedzieć, że w tym wypadku wypadł źle, bo w mojej ocenie źle nie było, natomiast zagrały „wielkie liczby”. Studentów i studentek, którzy przystąpili do egzaminu było ok. 3800. Z tego co ja pamiętam, a mogę się pomylić o kilkaset, normalnie do egzaminu przystępowała mniej więcej połowa osób (mówię o takim egzaminie stacjonarnym, zwykłym). Tu nastąpiło spiętrzenie. Z uwagi na to spiętrzenie organizacja tego egzaminu była trochę inna niż ta, do której Państwo przywykliście.

Z uwagi na to, że byłem na bieżąco przez Zarząd Samorządu informowany o problemach, to kontaktowałem się z prof. Kucharczykiem i pytałem się, jak wygląda sytuacja. Przede wszystkim interesowała mnie kwestia zwolnień lekarskich i ile tych terminów zostało przesuniętych z uwagi na zwolnienia. Z ostatniej informacji, którą otrzymałem od pana profesora, to było ponad 800 takich przesunięć, więc to nie jest tak, że przesunięcie tego egzaminu ustnego było niemożliwe. Nie, te przesunięcia były i było ich bardzo dużo, w szczególności gdy się weźmie pod uwagę liczbę osób, która do tego egzaminu przystąpiła.

Natomiast brak możliwości wybrania terminu – to faktycznie nie było dobre rozwiązanie. Informacja, którą pozyskałem, wskazuje na to, że to rozwiązanie z przydzieleniem terminu egzaminu wynikało z tego, że była faktycznie duża liczba osób i tych rejestracji do wyboru nie dało się przeprowadzić. Prosiłem pana profesora, aby w przypadku realizacji kolejnego egzaminu certyfikacyjnego w trybie zdalnym taka możliwość wyboru była. Pan profesor powiedział, że nie będzie problemu i tak zostanie zrobione.

Podsumowując: wiem, że nie było idealnie, natomiast byłbym daleki od wskazania, że ten egzamin zdalny poszedł źle. Na pewno byłbym bardzo daleki od wskazania, że oceny, które otrzymaliście Państwo z tego egzaminu były gorsze od ocen z egzaminów przeprowadzanych stacjonarnie, bo z tego co widziałem zdawalność przynajmniej z pierwszej części była w granicach 90%, kiedy normalnie była w granicach 60%. Ta zdalna forma egzaminu przełożyła się na wysoką zdawalność. Natomiast jeżeli ktoś poczuł się skrzywdzony i uważa, że organizacja nie była optymalna, to ja mogę tylko przeprosić i powiedzieć, że następnym razem będzie lepiej.

Pytanie od studenta zagranicznego: „Wziąłem urlop dziekański, ale chciałbym zmienić jego datę. W podaniu napisałem błędną datę rozpoczęcia urlopu – czy jest możliwość zmiany tej daty? Jest to spowodowane służbą wojskową w moim kraju”.

Tak, to jest możliwe, ale proszę kontaktować się bezpośrednio z kierownikiem jednostki dydaktycznej, bo tutaj on taką decyzję w tej sprawie może podjąć.

Jeszcze jedno pytanie od studenta z zagranicy: „Czy istnieje możliwość przeprowadzenia chociaż jednych lub dwóch zajęć stacjonarnie. Moja uczelnia macierzysta nie zatwierdzi mi roku, jeśli zajęcia będą odbywać się w całości w trybie zdalnym.”

Mam wrażenie, że na to pytanie już odpowiedzieliśmy odpowiadając na inne pytania. W przypadku zajęć praktycznych to jest możliwe, i tutaj decyduje kierownik jednostki dydaktycznej, natomiast mamy takie, a nie inne regulacje w Polsce i nie możemy odpowiadać za to, jakie regulacje ma Francja. Mam nadzieję, że uda się znaleźć drogę, która Pana problem rozwiąże, ale tutaj naprawdę sugeruję skontaktować się z kierownikiem jednostki dydaktycznej i ustalić z nim, czy jest jakaś możliwość uznania czy przeprowadzenia zajęć stacjonarnych w Pana przypadku.

Czy słyszał Pan o egzaminie ze wstępu do prawoznawstwa, który to wg części studentów był zdecydowanie niemiarodajny ze względu na ok. 30-sekundowy czas na odpowiedź, a same pytania były na tyle rozbudowane, że tylko ich przeczytanie tyle trwało. Czy jest to w porządku, by tak oceniać – nie tyle wiedzę co umiejętność szybkiego czytania?

Nie słyszałem o egzaminie na Wydziale Prawa ze wstępu do prawoznawstwa. Pierwsze słyszę o takiej formie egzaminu. Ja oczywiście chętnie porozmawiam z doktorem Bieleckim, który jest prodziekanem na Wydziale Prawa i Administracji, natomiast z takimi kwestiami sugeruję zwracać się bezpośrednio do kierownika jednostki dydaktycznej, bo to są sprawy, które podlegają jego nadzorowi.

Czy studenci zaoczni też mają szansę na powrót do stacjonarnego nauczania? Większość zrezygnowała już z wynajmu mieszkania lub akademika w Warszawie i wróciła do rodzinnego domu, szczególnie, że została podana informacja o semestrze letnim. Również podróżowanie z innego miasta co dwa tygodnie w czasie pandemii jest ciężkie do zrealizowania bez zagrożenia.

Nie wiem, czy myśmy się dobrze zrozumieli? Nauczanie w semestrze, który dzisiaj się rozpoczął, jeśli chodzi o prowadzenie zajęć, jest zdalne, więc co do wszelkich obaw odnośnie przyjazdów, przejazdów – na razie bym się tym nie przejmował. Jeżeli kierownicy jednostek dydaktycznych dojdą do wniosku, że powinny być zajęcia stacjonarne, to będzie poprzedzone konsultacjami z nami, to będzie uzależnione od decyzji rektora w przedmiocie zmiany zarządzenia i też zakresu zmiany tego zarządzenia i wskazania, kto powinien przyjechać na uczelnię. Ale to zależy przede wszystkim od poprawy sytuacji pandemicznej w Polsce, a bądźmy szczerzy, to nie wygląda szczególnie dobrze na dziś – to jest raz. A dwa – także od konsultacji i od tego, czy studenci będą gotowi na taki powrót, bo mamy właśnie świadomość tego, że Państwo nie wynajmujecie mieszkań w Warszawie, że musielibyście przyjeżdżać, to jest utrudnione. Gdybym był prodziekanem i decydował, którzy studenci wracają w pierwszej kolejności, to w pierwszej kolejności wróciliby studenci, którzy studiują w trybie ciągłym, czyli od poniedziałku do piątku, a studentów zaocznych „przymuszałbym” do powrotu na samym końcu. Doradzałbym spokój i przyzwyczajenie się do myśli, że to kształcenie w semestrze letnim będzie raczej w trybie zdalnym.

Kolejne pytanie: „Bardzo chciałabym studiować na studiach podyplomowych kierunek zarządzanie oświatą. Kiedy będzie to możliwe na UW?”

Wtedy, jak taki kierunek zostanie wprowadzony do oferty studiów podyplomowych, jeżeli takiego kierunku nie ma, bo ja tego nie jestem w stanie zweryfikować.

Pytanie od kandydata z zagranicy: „Pochodzę z Indonezji i chciałbym studiować na UW, w związku z tym mam trzy pytania. Czy Indonezyjczycy mogą studiować na UW? Ukończyłem islamską szkołę z internatem, czy mogę być studentem UW oraz czy istnieje jakieś stypendium dla cudzoziemców?”.

Obcokrajowcy mogą studiować na Uniwersytecie Warszawskim, niezależnie od tego, z jakiego są kraju. Także nie jest dla nas istotne, czy szkoła, która została ukończona miała charakter religijny, czy nie. Tak samo wyznanie Państwa jest dla nas absolutnie nieistotne – to są kwestie irrelewantne z punktu studiowania na UW. Mogę tylko powiedzieć, że zapraszamy. Co do stypendiów dla obcokrajowców – to tak, mamy różne formy wsparcia, ale to zależy już od kwestii indywidualnych.

Dlaczego w tym roku akademickim nie obniżono opłaty za pobyt w akademikach? Takie rozwiązanie obowiązywało w zeszłym roku.

Szanowni Państwo, przede wszystkim dlatego, że te opłaty i tak już są na względnie niskim poziomie i z uwagi na to, że akademiki są prowadzone przez Uniwersytet Warszawski i są utrzymywane przez Uniwersytet Warszawski, a opłata w pewnej tylko części pokrywa koszt działania akademików. Jeżeli teraz weźmiecie Państwo pod uwagę, że w akademikach są dziś 832 osoby, a w czasie, gdy nie mieliśmy pandemii było ponad 2000 osób, to i tak opłaty te stanowią de facto 1/3 opłat, które wpływały wcześniej. Nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której te opłaty jeszcze obniżymy i faktycznie nie będziemy mieli pieniędzy, żeby akademiki działały i trzeba będzie je po prostu zamknąć. Tego nie chcemy robić i to jest taki smutny kompromis – akademiki działają, Uniwersytet dopłaca do działania akademików, natomiast opłaty musieliśmy utrzymać na tym samym poziomie, na którym były, mimo tego, że w ubiegłym roku zostało to obniżone. Właśnie to obniżenie bardzo negatywnie odbiło się na finansach uczelni.

Co mają zrobić studenci, jeśli do końca III lub V roku nie wyrobili wymaganych punktów ECTS za OGUNy?

To jest szerszy problem. Problem zgłaszany przez kierowników jednostek dydaktycznych, którzy bardzo często stoją przed trudnymi decyzjami o konieczności powtarzania roku przez studentów z uwagi na brak realizacji wymogu OGUNów, czy z uwagi na brak realizacji systemu B2+ (zrealizowanie chociaż jednych zajęć w języku obcym). Niekiedy studentom „ucieka” ten wymóg, zapisują się na inne przedmioty, zapominają o OGUNach, zapominają o tym przedmiocie w języku obcym. To są naprawdę ludzkie tragedie, kiedy ktoś musi powtarzać ostatni rok właśnie z uwagi na to, że jakiś wykład ogólnouniwersytecki czy wykład w języku obcym nie został zrealizowany, a ktoś ma np. Profa z angielskiego (C2 Proficiency – poziom biegłości językowej), a to jedno mu uciekło. Tutaj razem z prodziekanami doszliśmy do wniosku, że wzbogacimy ofertę dydaktyczną i umożliwimy odbycie wykładów ogólnouniwersyteckich i częściowo wykładów w języku obcym właśnie w przerwie wakacyjnej. Jak Państwo wiecie, rok akademicki kończy się z dniem 30 września, a więc czerwiec, lipiec, sierpień czy wrzesień to jest jeszcze czas, w którym zajęcia można zrealizować, można ten wymóg odrobić bez konieczności powtarzania roku. Wydaje mi się, że to jest fajne rozwiązanie. Pytałem zresztą Zarząd Samorządu Studentów, czy akceptują taki pomysł i Zarząd bardzo ciepło, bardzo entuzjastycznie się w tej kwestii wypowiedział i nie ukrywam, że bardzo pomaga przy realizacji tych OGUNów.

To jest coś, co chcemy wprowadzić, co – mamy nadzieję – pomoże studentom w realizacji ich obowiązków, właśnie takich obowiązków, o których czasami się zapomina.

To było ostatnie pytanie. Czy Pan Profesor chciałby coś jeszcze powiedzieć studentom na zakończenie?

Szanowni Państwo, mogę tylko prosić, żebyście się trzymali w zdrowiu i żebyście się nie martwili. To szaleństwo pandemiczne kiedyś się skończy. Zaapeluję jeszcze raz, żebyście w sposób życzliwy patrzyli na stypendia, które są na Uniwersytecie Warszawskim – myślę o tych stypendiach socjalnych, o zapomogach – żebyście nie krępowali się korzystać z tej pomocy, która jest dla Was przewidziana, bo to również umożliwia korzystanie innym studentom, czy też Wam, z pomocy w postaci stypendiów naukowych. Dobrze by było, gdybyście rozpoznali ten system stypendialny na Uniwersytecie. Pamiętam, że na FB Zarządu Samorządu Studentów były informacje, jak te stypendia wyglądają, jak te proporcje wyglądają, jak to się liczy. Spójrzcie na to! To jest naprawdę wiedza, która może Wam się przydać. To są prawa, z których po prostu możecie korzystać. Pamiętajcie także o CPP i o BON-ie, bo to są jednostki służące do tego, by w przypadku, kiedy czujecie się gorzej, macie niedomagania uzyskać realną pomoc i zostać skierowanym do osób, które mogą Wam pomóc te trudności przezwyciężyć.

Tyle z mojej strony. Bardzo dziękuję za poświęcony czas i do zobaczenia.

Ja również dziękuję.

Home

News

Student

Student Council

Monitor

Projects

Cooperation with partners

UW HERE

Contact

In solidarity with Ukraine

Regionalia

Follow us!

See also